T.C Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi tarafından projesi yürütülen İstanbul Finans Merkezi, 28.06.2022 tarihli Resmî Gazete ’de yayımlanan 7412 sayılı Kanun (‘’Kanun’’) ile resmen kurulmuştur.
Kanun’da, İstanbul Finans Merkezi’nin işleyişi, merkeze katılım, finansal hizmet ihracatı, vergi istisnaları ve indirimleri ile taşınmazlara ilişkin düzenlemeler yer almaktadır.
İstanbul Finans Merkezi’nin bünyesinde, bankacılık ve banka dışı finans kurumları, sermaye piyasaları kuruluşları, finansal yatırım ve portföy yönetim şirketleri gibi geniş bir yelpazedeki finansal kurum ve kuruluşları tarafından finansal faaliyetlerde bulunulması bekleniyor.
Kanun kapsamında verilen görev ve yetkileri kullanmak üzere, Türkiye Varlık Fonu tarafından kurulan ve özel hukuk hükümlerine tabi olarak faaliyet gösterecek bir anonim şirket kurulacak ve ilgili şirket yönetici şirket vasfını taşıyarak merkez yönetimine ilişkin işlemleri gerçekleştirecektir.
Kuruluşların İstanbul Finans Merkezi’ne katılımı için ise, Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi tarafından sevk ve idare edilen ‘’tek durak büro’’, tek durak olarak merkeze katılım, izin, ruhsat gibi onay müracaatları için başvuru mercii olacaktır.
Katılımcı belgesiyle birlikte faaliyet gösteren kuruluşların yurt dışında yerleşik kişilere sundukları finansal hizmetler, hizmetten nihai olarak yurt dışında faydalanılması halinde finansal hizmet ihracatı olarak değerlendirilecektir.
Katılım belgesi alarak İstanbul Finans Merkezi nezdinde faaliyet gösteren kuruluşların finansal ihracat niteliğindeki faaliyetleri kapsamında;
İstanbul Finans Merkezi’nde faaliyet gösteren katılımcıların tutmak zorunda oldukları defterler ile düzenleyecekleri belgelerin yabancı para birimiyle düzenlenebilmesine ilişkin düzenleme yapmak üzere Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilendirilmiştir.
Katılımcı kuruluşlar, kendi aralarında ve İstanbul Finans Merkezi’nde yürüttükleri faaliyetler kapsamında düzenlenen her nevi sözleşme ve haberleşme için Türkçe dilini kullanmak zorunda olmayacaklardır. Ayrıca ilgili faaliyetlerin tabi olduğu mevzuata aykırı olmamak kaydıyla her nevi özel hukuk sözleşme ve işlemleri için serbestçe hukuk seçimi yapabileceklerdir.
En az üç ülkede aktif faaliyet gösteren katılımcıların, bölgesel hazine ve finansal yönetim merkezleri hakkında da bu hükümler uygulanabilecektir.
İstanbul Finans Merkezi yönetim planı ve işletme projesi, yönetici şirket tarafından hazırlanarak resen tescil ettirilecektir. Katılımcı belgesinin herhangi bir sebeple iptal edilmesi halinde ise, katılımcıların İstanbul Finans Merkezi nezdinde faaliyet göstermek üzere akdettikleri kira sözleşmeleri de kendiliğinden sona erecektir.
İstanbul Finans Merkezi bünyesinde tüm altyapı ve üstyapının işletilmesi, kiralanması ve yönetim faaliyetleri, yirmi yıl süreyle yönetici şirket tarafından gerçekleştirilecektir. Kanun’un uygulanmasına yönelik usul ve esaslar ise Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılacak uygulama yönetmeliğinde düzenlenecektir.
İstanbul Finans Merkezi, uluslararası finans ve sermaye piyasalarının buluştuğu küresel bir merkez olmaya yönelik iktisadi ve yapısal teşvikleri ile önemli fırsatlar sunmaktadır. Kanun’un uygulanmasına yönelik çıkarılacak yönetmelik ile konuyla ilgili sair düzenlemeler, yatırım ve finans ortamına ilişkin detayları da belirleyecektir. İstanbul Finans Merkezi nezdinde faaliyet göstermek için alınması gereken katılım belgesine dair şartlar ve Kanun ile öngörülen düzenlemelere dair uygulamanın detaylarına ilişkin çıkacak yönetmeliğin takip edilmesini tavsiye ederiz.