Ticaret Bakanlığı, web sitesinde yaptığı duyuru ile Reklam Kurulu’nun (“Kurul”) 09/01/2024 tarihinde gerçekleştirilen toplantısında, yeni bir ilke karar alındığı ve bu karar doğrultusunda Fiyat Bilgisi İçeren Reklamlar ile İndirimli Satış Reklamları ve Ticari Uygulamaları Hakkında Kılavuz’un (“Kılavuz”) güncellendiğini duyurdu.
ANA KURAL “SON 30 GÜN İÇİNDE UYGULANAN EN DÜŞÜK FİYAT” VE İSTİSNASI “SADAKAT KART” KAVRAMI
01.02.2022 tarihinde Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile “indirimden önceki 30 gün içinde uygulanan en düşük fiyat” ve kişiselleştirilmiş fiyat” kurumlarını getirmişti. (https://www.aksan.av.tr/tr/blog/detail/1173 ). 2022 yılında yayınlanan Kılavuz ile de bu kavramlar ve uygulamaya dair hususlar açıklığa kavuşturulmuştu. (https://www.aksan.av.tr/tr/blog/detail/1185 ).
Bu düzenlemeler ile bir indirim söz konu ise, hangi fiyat üzerinden indirimin yapıldığına dair açıklık getirilmesi ve gerçek dışı indirim algısı oluşturulmasının önüne geçilmesi hedeflenmişti. Ancak her durumda “indirimden önceki 30 gün içinde uygulanan en düşük fiyat” gösterilmesi mümkün olmadığından bahisle birtakım istisnalar tanınmıştı.
Bu zorunluluğun istisnalarından biri ve en önemlisi; işletmelerin müşterilerinin bağlılığını arttırmak, harcama alışkanlıkları ve ilgi alanlarını analiz ederek müşterilerine özel kampanyalar ve bildirim göndermelerine yardımcı olan indirim kartları, kuponlar, sadakat programları veya tüketicileri gelecekteki satın almalarına yönelik puan birikimine izin veren uygulamalardı. Bu kapsamda yapılan indirimler bakımdan, indirimden önceki fiyatı gösterilirken 30 gün içindeki en düşük fiyat olmasına dair kural uygulanmayabilecekti.
Reklam Kurulu tarafından yapılan 2024 yılının ilk toplantısında tüketicileri aldatan, yanıltan, tecrübe ve bilgi eksikliklerini istismar eden reklamlar ile haksız ticari uygulamalar incelendi. Reklam Kurulu “indirimden önceki 30 gün içinde uygulanan en düşük fiyat” kuralına tanınan sadakat kartı istisnasını kaldırdı. Kılavuzda yer alan düzenleme aşağıdaki gibi açık bir istisna tanımaktaydı.
“Bu Kılavuzun “önceki 30 gün içinde uygulanan en düşük fiyat” ve “bir önceki fiyat”a ilişkin hükümleri, belirlenen mal veya hizmet gruplarında tüketiciye 6 ay ya da 1 yıl gibi uzun süreli fiyat indirimi hakkı veren indirim kartları veya kuponlar gibi satıcının tüketici sadakat programları için veya gelecekteki satın alımlar için kredi (puan) birikimine izin veren uygulamalar için geçerli değildir.”
Reklam Kurulu ilke kararının duyurusu akabinde yayınlanan yeni kılavuzda bu istisnanın çıkarıldığı görülüyor. Anılan satışlarda artık “indirimden önceki 30 gün içinde uygulanan en düşük fiyat” kuralı geçerli olacak.
Kılavuzda yapılan ekleme ile sadakat programlarına ilişkin olarak tüketicilerin aldatılması ve yanıltılması sonuçlarını doğurabilecek izlenimlerin oluşturulmaması gerektiği de belirtilmiştir.
Kılavuz’un 7. Maddesi’nin 14. Fıkrasına eklenen hükümle “Sadakat programı ile satışa sunulan mal veya hizmetlere ilişkin reklamlarda, “indirim”, “tasarruf”, “XY karta/üyelere özel indirim/fırsat”, “indirim öncesi fiyat” gibi ibareler yahut üstü çizili fiyat veya aşağı yönlü trend grafiği gibi görseller kullanılarak doğrudan ya da dolaylı olarak indirim yapıldığına ilişkin izlenim oluşturulamaz.” demektedir. Kurul liste fiyatı üzerinden bir tutar belirtilerek sadakat kartlara özel indirim yapıldığı, sürekli bir indirim yapıldığı algısına dikkat çekerek bu uygulamaları yanıltıcı olarak değerlendirmiştir.
SONUÇ
Kılavuz’dan anlaşıldığı üzere indirimli satış kampanyalarına ilişkin tüketicilerin aldatıcı uygulamalara karşı korunması yönünde düzenlemeler giderek artırılmaktadır. Reklam Kurulu, indirim bakımından mevcut kuralların dolanılması amaçlı uygulamaları tespit ettiğini ve ceza uyguladığını bir kez daha göstermiştir.
Kılavuz’un tamamına aşağıdaki bu linkten ulaşabilirsiniz: